Meer aandacht nodig voor uitzaaiingen darmkanker in eierstokken
Uitzaaiingen naar de eierstokken worden bij vrouwen met darmkanker beschouwd als een zeldzaam fenomeen. Uit promotieonderzoek van Richard van der Meer blijkt echter dat wordt onderschat hoe vaak dit voorkomt. Zo concludeerde Van der Meer dat één op de twintig jonge patiënten met darmkanker (onder de 55 jaar) deze uitzaaiingen ontwikkelt. Met zijn proefschrift vraagt hij daarom aandacht voor uitzaaiingen in de eierstokken en hoopt hij hierdoor meer bewustwording te creëren bij professionals en patiënten.
Het is over het algemeen bekend dat darmkanker kan uitzaaien naar andere plekken in het lichaam, zoals de lymfeklieren, lever, longen of op het buikvlies. “Het is ook mogelijk dat darmkanker uitzaait naar de eierstokken, maar dit wordt momenteel als zeldzaam beschouwd”, vertelt Richard van der Meer. “Uit mijn promotieonderzoek, dat ik onder leiding van dr. Rudi Roumen in Máxima MC uitvoerde, blijkt echter dat dit vaker voorkomt dan gedacht. Met mijn onderzoek wil ik inzicht verschaffen in de patiënten waarbij deze uitzaaiingen zich ontwikkelen en de impact hiervan beschrijven.”
1 op de 20
“We zien dat 1 op de 25 vrouwen die uitgezaaide darmkanker heeft, ook uitzaaiingen in de eierstokken ontwikkelt. Van de jongere patiënten met darmkanker (onder de 55 jaar) heeft zelfs 1 op de 20 vrouwen deze vorm van uitzaaiingen bij de diagnose of ontwikkelt deze tijdens de follow-up. Dat is in onze ogen vrij vaak. Daarnaast hebben vrouwen met darmkanker een verhoogd risico op primaire eierstokkanker (het zijn dan geen uitzaaiingen van darmkanker). Met mijn proefschrift wil ik daarom aandacht vragen voor het nog beter controleren van de eierstokken bij vrouwen met darmkanker. Ook adviseren we laagdrempelig gericht aanvullend onderzoek te verrichten als zij tijdens de follow-up symptomen hebben die mogelijk kunnen wijzen op deze vorm van uitzaaiingen.”
Chemotherapie bij uitzaaiingen in eierstokken
In zijn promotieonderzoek onderzocht Van der Meer ook de rol van chemotherapie bij het behandelen van uitzaaiingen in de eierstokken. Deze uitzaaiingen worden over het algemeen ongevoelig beschouwd voor chemotherapie. Van der Meer: “Mede daardoor wordt gedacht dat vrouwen met uitzaaiingen in de eierstokken een slechtere overleving hebben ten opzichte van vrouwen met uitzaaiingen in andere organen. Uit onze studie komt dit echter niet naar voren. Omdat we alleen een selecte groep hebben kunnen onderzoeken, vraagt dit wel om verder onderzoek.”
Onderzoek naar preventieve verwijdering
“Op basis van de onderzoeksuitkomsten kun je nadenken om de eierstokken en eileiders bij vrouwen met darmkanker voortaan preventief te verwijderen”, vervolgt Van der Meer. “Het gaat dan om het preventief verwijderen, waarbij er nog geen aantoonbare afwijkingen zijn.” Deze ingreep, die tegelijkertijd met de darmoperatie plaatsvindt, voorkómt de ontwikkeling van uitzaaiingen in de eierstokken en eileiders. Onder andere in Máxima MC is een studie gestart om de korte en langetermijneffecten hiervan te onderzoeken. “Binnen dit onderzoek, dat op dit moment in twaalf ziekenhuizen in Nederland plaatsvindt, worden vrouwen met darmkanker boven de 60 jaar uitgebreid voorgelicht en wordt hen deze preventieve verwijdering aangeboden. Zij kiezen zelf, samen met hun arts en/of casemanager, om dit wel of niet te doen. Hiervoor ontvangen ze informatie over de voor- en nadelen van deze ingreep. Op basis van deze studie verwachten we in 2025 een uitspraak te kunnen doen over de verdere meerwaarde van een preventieve verwijdering bij deze patiëntengroep.”
Richard van der Meer promoveerde op donderdag 11 mei aan de Universiteit van Maastricht. Zijn onderzoek vond plaats onder begeleiding van promotor prof. dr. I.H.J.T. de Hingh, en co-promotors chirurg dr. R. M. H. Roumen (Máxima MC) en dr. F. N. van Erning (Integraal Kankercentrum Nederland).