Psychische klachten zwangerschap

Zwangerschap en het krijgen van een kind worden in het algemeen als vreugdevol ervaren. Er zijn echter vrouwen die niet kunnen genieten van het krijgen van een kind, angstig zijn of zelfs in de war raken. Vroeger was er vooral aandacht voor psychische klachten die na de bevalling optraden. De bekendste voorbeelden hiervan zijn de postpartum depressie en de postpartum psychose. Psychiatrische stoornissen komen echter net zo vaak voor tijdens de zwangerschap als na de bevalling.

Depressieve klachten tijdens of na de bevalling komen relatief vaak voor. De verschijnselen van een depressie tijdens de zwangerschap en in het kraambed verschillen niet veel van een ‘gewone’ depressie. De postpartum psychose is een ernstige psychiatrische aandoening maar de kans dat een vrouw in de eerste maand na de bevalling psychotisch wordt, is nog steeds klein.

De behandeling van psychiatrische stoornissen tijdens de zwangerschap of in het kraambed verschilt in principe niet van behandelingen buiten deze periode. Wel moeten er andere afwegingen gemaakt worden rond het innemen van medicijnen omdat deze via de moederkoek en de borstvoeding doorgegeven worden aan het kind.

POP polikliniek

POP staat voor Psychiatrie, Obstetrie (verloskunde) en Pediatrie (kindergeneeskunde). De POP polikliniek is voor vrouwen met psychische klachten voor of tijdens de zwangerschap. Tijdens de zwangerschap (en rond de bevalling) vinden er veel lichamelijke veranderingen plaats, maar ook op psychisch en sociaal gebied verandert er veel. Al deze veranderingen of levensomstandigheden kunnen leiden tot problemen voor de moeder en het ongeboren kind. Ook na de bevalling kunnen er problemen ontstaan, bijvoorbeeld in de band en hechting tussen moeder en kind.

Behandeling

Patiënten kunnen verwezen worden naar de POP polikliniek door de huisarts, verloskundige, gynaecoloog of een andere medisch specialist. Redenen hiervoor kunnen zijn: actuele psychische klachten tijdens de zwangerschap, psychische klachten in het verleden (al dan niet gerelateerd aan een eerdere zwangerschap) of medicatie gebruik bij psychische klachten waarover nader advies gewenst is in verband met de zwangerschap en/ of wens borstvoeding te geven. Tevens advies bij een zwangerschapswens is mogelijk.
Verwijzers kunnen ook altijd contact opnemen met de gynaecoloog of de psychiater van de POP polikliniek voor advies, zonder dat de patiënt daadwerkelijk verwezen en gezien hoeft te worden op de POP polikliniek. Ook een webcam consult op de POP polikliniek behoort tot de mogelijkheden.

Op de POP polikliniek vindt het gesprek plaats gelijktijdig met de gynaecoloog en de psychiater. In het gesprek wordt beoordeeld wat er nodig is. Dit kan een advies zijn aan de patiënt en verwijzer, maar kan ook een doorverwijzing zijn naar de afdeling psychiatrie of medische psychologie voor verdere diagnostiek en/ of behandeling.
De POP polikliniek is als zodanig dus geen polikliniek waar patiënten voor langere tijd in zorg worden genomen. Voor vrouwen die reeds zijn bevallen, is de POP polikliniek niet bedoeld. Indien er in de periode na de bevalling psychische klachten zijn, kunnen patiënten direct verwezen worden naar de polikliniek psychiatrie van Máxima MC.

Moeder-kind module

Voor moeders die psychische problemen hebben voor en/of na de bevalling bieden wij een moeder-kind module aan. Tijdens deze therapie wordt er vanuit verschillende invalshoeken gewerkt.

  • uitleg over psychische ziektebeelden en klachten;
  • uitleg over lichamelijke veranderingen in het lichaam door zwangerschap;
  • inzicht krijgen in uw zelfbeeld, onverwerkt verdriet, zwangerschap, verwachtingen van het moederschap, e.d.;
  • oppakken van de eigen rol in het dagelijks leven, zoals uw rol als partner, vriendin, collega;
  • omgaan met spanning, stress en emoties.
  • eenmalige deelname van uw partner aan de therapie;
  • inzetten van video interactieve begeleiding (VIB).

Video interactieve begeleiding

Wanneer een ouder op de psychiatrische afdeling wordt opgenomen kan dit tot een verandering leiden in het contact met de kind(eren). Om hierin te begeleiden bieden wij Video Interactie Begeleiding (VIB) aan. Met VIB richten we ons vooral op de bewustwording van de initiatieven die het kind neemt om contact te maken met de ouder. Vooraf stellen we samen de hulpvraag vast; wat is belangrijk in het contact met de kind(eren).Vervolgens brengen we dit in beeld door middel van een korte video-opname van kind, ouder en eventueel de partner. Het filmen duurt 5 à 10 minuten. We filmen bijvoorbeeld tijdens de verzorging, het eten of een spelmoment.
De verpleegkundige kijkt deze beelden samen met de patiënt terug en brengt de signalen die het kind afgeeft in beeld. We leggen de nadruk op de prettige contact-momenten.

Folder

Therapie bij psychische klachten rondom de zwangerschap
POP polikliniek voor zwangeren
Video Interactieve Begeleiding (VIB)

Bron: De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie ( www.nvvp.net). Voor onze website hebben we een selectie gemaakt: aandoeningen die veel voorkomen in de ziekenhuispsychiatrie.