31 juli 2018

‘Als tropenarts creëer je met eenvoudige middelen veel impact’

Naast chirurg in Máxima MC is Peter Reemst al sinds de jaren 80 tropenarts in Afrikaanse landen. In een plattelandsziekenhuis in Oeganda introduceerde hij het SIGN-project. Hierdoor kan een bovenbeenbreuk, zonder gebruik van röntgendoorlichting, toch op een veilige manier geopereerd worden.

Een jong stel wordt na een verkeersongeval het St. Francis ziekenhuis, in het uiterste zuidwesten van Oeganda, binnengebracht. Een typisch plattelandsziekenhuis in Afrika, met beperkte behandelingsmogelijkheden. Zij, 8 maanden zwanger, zal een dag later haar baby verliezen. Hij heeft een schedelbreuk, gebroken scheenbeen en gebroken bovenbeen. Een tragisch ongeluk, waar Peter Reemst – op dat moment weer terug in Nederland – door de Oegandese artsen over wordt geïnformeerd. “Zonder het SIGN-project zou hij 3 maanden in het ziekenhuis moeten verblijven. Nu mocht hij na 3 weken naar huis.”

SIGN-project
Een aantal jaar geleden komt Peter Reemst in aanraking met het SIGN-project. Dit Amerikaanse initiatief maakt het mogelijk om zonder röntgendoorlichting – wat meestal niet aanwezig is in Afrikaanse plattelandsziekenhuizen – toch een veilige operatie aan een bovenbeenbreuk uit te voeren. Er wordt een grendelpen in het bot geplaatst, waardoor heling van de breuk veel sneller gaat. Voorheen werd er niet geopereerd en bestond de behandeling uit tractie of gips. Belangrijk onderdeel van het SIGN-project is registratie van de behandelde patiënten. “Daarnaast moet de benodigde steriliteit in acht worden genomen”, vertelt de tropenarts. “In het St. Francis ziekenhuis hebben we eerst met behulp van twee OK-assistenten van MMC, Nicole Lathouwers en Miranda van Wanrooij, het hele steriliteitstraject doorlopen en de lokale OK-assistenten getraind in het gebruik van de materialen. In maart 2016 is de eerste grendelpen ingebracht door voormalig MMC-chirurg Jan Charbon, samen met de lokale arts. Nu, twee jaar later, zijn er zo’n honderd patiënten succesvol behandeld.”

Verlies van baan
“Jaarlijks kom ik in ziekenhuizen in Kenia en Oeganda, waar ik in toenemende mate jonge patiënten zie met ernstige letsels waaronder botbreuken. Dat is het gevolg van een enorme stijging van het aantal verkeersslachtoffers in Afrika. De technologische ontwikkelingen in deze ziekenhuizen zijn volstrekt niet te vergelijken met de ontwikkelingen in Nederlandse ziekenhuizen. Hierdoor zijn de behandelmogelijkheden beperkt.” Bij een bovenbeenbreuk kan het zijn dat de patiënt drie tot vier maanden in het ziekenhuis moet verblijven. “Dat is niet optimaal voor het genezingsproces. Maar daarnaast heeft het nog een nadeel. Aangezien er in Oeganda geen verzekeringssysteem is zoals in Nederland, verliezen veel jonge mannen hun baan of gaan zij failliet.” Dankzij het SIGN-project kan dat voorkomen worden. “Het heeft dus een enorme impact.”

Tropenarts
“Als tropenarts kun je met eenvoudige middelen veel impact hebben op de kwaliteit van leven van patiënten”, zegt Peter Reemst. Naast zijn werk in MMC biedt hij, samen met zijn vrouw, al jaren zijn hulp aan in Afrikaanse ziekenhuizen. “Ook ben ik bij meerdere internationale organisaties betrokken om de kwaliteit van chirurgische zorg wereldwijd te verbeteren. Voor mij persoonlijk brengt het werken als tropenarts me nog meer; het leven zonder agenda en de openheid en hartelijkheid van de inwoners zijn erg prettig. Zodra ik voet op Afrikaanse bodem heb gezet, geeft dat mij direct een gelukkig gevoel.”