‘We maken patiënten met een stoma sterker’
Als (een deel van) de dikke darm verwijderd moet worden, kan een stoma nodig zijn. Dit is een kunstmatige uitgang voor ontlasting die vastgehecht wordt in de huid van de buikwand. Stoma- en continentieverpleegkundige Freeke Caers begeleidt patiënten die een stoma krijgen.
Als er een kans is op het krijgen van een (tijdelijk) stoma, wordt er voorafgaand aan de operatie een afspraak ingepland bij Freeke of één van haar collega’s. “In het eerste gesprek bereid ik patiënten voor. Een goede voorbereiding is immers essentieel om met een stoma om te leren gaan. Ik stimuleer hen om zelf vragen te stellen en aan te geven welke onderwerpen zij belangrijk vinden om te bespreken. Bijvoorbeeld de operatie, seksualiteit, sporten, reizen, het bestellen van materialen en de vergoeding ervan. Ook vraag ik patiënten thuis alvast te oefenen met de stomamaterialen, zodat zij er langzaam aan kunnen wennen.”
Plaats van de stoma
In een tweede afspraak wordt de meest geschikte plaats van de stoma bepaald. “Daarbij kijken we samen naar de mogelijkheden. Zo kan de patiënt zijn voorkeur over de plek uitspreken. Door het oefenen kan diegene ontdekken of een bepaalde plek wel of niet goed bevalt. Ook houd ik rekening met kleding, beroep, lichaamsbouw en activiteiten als fietsen en lopen.” In het eerste jaar na de operatie komen patiënten meerdere malen naar het ziekenhuis voor een controleafspraak bij één van de verpleegkundigen. “Daarna kunnen mensen zolang ze een stoma hebben bij ons terecht. Zo kunnen ze bij problemen altijd bellen. We nemen dan diezelfde dag nog contact op en maken indien nodig een extra controleafspraak.”
Weinig beperkingen
Freeke vindt het belangrijk om aandacht te hebben voor de vragen en zorgen die kunnen ontstaan door het hebben van een stoma. “Ik stel patiënten altijd de vraag of er dingen zijn die ze nu niet meer doen. Sommigen zijn bijvoorbeeld bang dat ze niet meer op vakantie kunnen gaan of bepaalde activiteiten in het dagelijks leven moeten laten. Ik probeer hen dan gerust te stellen. Hoe iemand het leven ervaart met een stoma, is voor iedereen anders. Maar in principe zijn er weinig beperkingen. Anderen durven niet meer te gaan zwemmen of naar de sauna te gaan. Dan verwijs ik ze bijvoorbeeld naar de Stomavereniging, die speciale dagen organiseert om hieraan te kunnen wennen. We vinden het belangrijk om patiënten sterker te maken.”
Vertrouwen
Door problemen met de stoma kunnen patiënten ook onzeker worden, zegt Freeke. Bijvoorbeeld na een lekkage. “We zetten dan alles op alles om het probleem op te lossen. Daarna duurt het vaak lang om het vertrouwen terug te krijgen. Ik vind het belangrijk dat ze dan de tijd nemen om dat vertrouwen terug te winnen.”