Na een beroerte vanaf dag één aan de slag
De heren Cuypers* (links op de foto) en Rombouts aan de lunchtafel op verpleegafdeling neurologie, met voedingsassistent Sylvia en ergotherapeut Inge (op de voorgrond).
Een beroerte heeft een enorme impact op je leven. Natuurlijk wil je daarna zo snel mogelijk weer naar huis om daar, in je eigen vertrouwde omgeving, verder te herstellen. Thuis kunnen de restverschijnselen van de beroerte een uitdaging vormen bij het uitvoeren van dagelijkse handelingen zoals opstaan, je aankleden en ontbijt of lunch klaarmaken. In Máxima MC gaan patiënten al vanaf dag één van hun opname aan de slag om hiermee te oefenen.
Als de bloedvoorziening naar de hersenen plotseling onderbroken wordt, spreken we van een beroerte. Er kan sprake zijn van een hersenbloeding, van een herseninfarct en van een TIA of tijdelijke/voorbijgaande beroerte. Doordat er geen bloed meer komt in een deel van de hersenen, functioneert een deel van de hersenen niet meer. Hierdoor kunnen kracht en functie wegvallen in het gezicht, de armen en/of de benen, meestal aan één kant. Daarnaast kan ook de spraak, het zicht en het denkvermogen veranderen. In Nederland krijgen ongeveer 30.000 mensen per jaar een beroerte en leven rond de 120.000 mensen met de gevolgen van een beroerte.
Lunchgroep op de verpleegafdeling
Eenmaal thuis zal iemand met restverschijnselen van de beroerte tegen veel uitdagingen aanlopen. Kleine, normale dagelijkse handelingen zoals in en uit bed komen, aan- en uitkleden, eten, drinken, medicijnen innemen, bewegen en lopen, praten en naar het toilet gaan kunnen een grote opgave zijn. Deze zogenaamde Algemeen Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL) geven aan in hoeverre iemand nog zelfredzaam is. Waar mogelijk werken patiënten op de verpleegafdeling neurologie in Máxima MC in Veldhoven al vanaf dag één van hun opname aan hun terugkeer naar huis. Onder begeleiding van een verpleegkundige en therapeuten zoals bijvoorbeeld een logopedist en een ergotherapeut gebruiken patiënten de lunch om gezamenlijk te oefenen met dagelijkse handelingen. Wie mobiel is, dekt de tafel en leert zo weer zijn balans te vinden in dagelijkse handelingen. De patiënten gaan ook aan de slag met hun fijne motoriek: een pakje openmaken, een boterham smeren of drinken inschenken.
Zoveel mogelijk zelf
De nieuwe aanpak op de afdeling helpt patiënten om sneller naar huis te kunnen, legt ergotherapeut Inge Reijnders – Litjens uit: “Bij herstel van hersenletsel is het goed om zo snel mogelijk te beginnen met gewone, dagelijkse handelingen. Wij zijn als zorgverleners geneigd om iets over te nemen, om bijvoorbeeld een boterham te smeren, terwijl er genoeg mensen zijn die dat zelf kunnen. Afhankelijk van het doel van de patiënt oefenen we aan de lunchtafel zowel cognitief als fysiek. Het oefenen van de motoriek is vaak nodig omdat de arm- of handfunctie is aangetast. Ook cognitieve functies kunnen verstoord zijn. Voor sommige mensen is het moeilijk om te denken voor hoeveel mensen ze ook alweer de tafel moeten dekken. Of is het lastig om te bedenken welk bord voor de lunch bedoeld is.”
Inge zit vandaag aan tafel bij de heren Cuypers en Rombouts. Ze geeft niet alleen aanwijzingen maar legt de heren ook veel uit: “Het stimuleren van je hersenen kan bijdragen aan het herstel van je brein. Een pakje boter openmaken is bijvoorbeeld een mooie activiteit waarbij je meerdere functies in je brein moet gebruiken. Normaliter registreert je brein onbewust hoe zwaar zo’n pakje boter is. Als dat niet goed meer werkt, moet je goed opletten hoe hard je bijvoorbeeld in het pakje knijpt.” De heer Cuypers kan dat beamen: “Ik dacht hier lekker te komen lunchen, maar ik moet aan het werk”, grapt hij. “Ik ga proberen met links te eten. Ik moet daar nu ontzettend bij nadenken. Dat is vermoeiend, kan ik je vertellen.”*
Niet alleen de patiënten leren veel bij de lunchgroep, vertelt Inge tot besluit: “Wij leren hier zelf ook veel van. Als verpleegkundigen en therapeuten coachen we ook elkaar. Dat is een waardevolle kruisbestuiving.”
*De heer Cuypers is begin maart helaas overleden aan de gevolgen van een hersentumor. Zijn vrouw vindt het goed dat we zijn foto en citaat delen. Ze vindt het mooi dat hij daar nog aan bij heeft kunnen dragen.