Snel werkende schildklier

De schildklier maakt schildklierhormonen aan. Deze hormonen spelen een belangrijke rol bij de stofwisseling in ons lichaam; het omzetten van voedsel in energie. Bij een te snelle werking geeft de schildklier te veel schildklierhormonen af.

Symptomen

Klachten die een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie) kunnen veroorzaken zijn:

  • hartkloppingen
  • koorts
  • vermoeidheid
  • snelle, regelmatige polsslag
  • opgejaagd en/of zenuwachtig gevoel
  • stemmingswisselingen
  • overmatig transpireren
  • trillende handen/vingers
  • darmklachten
  • diarree/vaker ontlasting
  • honger, wat leidt tot vaker en meer eten
  • concentratieverlies
  • slecht slapen

Oorzaak

Bij een te snelle werking geeft de schildklier te veel schildklierhormonen af. Dat kan verschillende oorzaken hebben:

  • Ziekte van Graves
    De meest bekende oorzaak is de Ziekte van Graves. Dit is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam antistoffen aanmaakt tegen de schildklier. Als gevolg daarvan maakt de schildklier extra hormonen aan.
  • Struma
    De schildklier wordt uit zichzelf groter en maakt steeds meer schildklierhormoon aan. Het luistert daarbij niet meer naar de seintjes uit de hersenen, die vertellen dat er al voldoende schildklierhormonen zijn aangemaakt. Deze zwelling van de schildklier heet struma.
  • Ziekte van Quervain
    De ziekte van Quervain is een niet-chronische ontsteking van de schildklier. Meestal werkt de schildklier tijdelijk eerst te snel en daarna tijdelijk te traag. Typische klachten zijn onder andere pijn die uitstraalt naar de kaakhoeken of naar de oren, koorts en pijn bij het slikken.
  • Stille of pijnloze thyreoïditis
    Het beeld hiervan lijkt op de ziekte van Quervain, maar bij deze vorm is er geen pijn.

Onderzoek

Bij een te snel werkende schildklier is de hoeveelheid schildklierhormoon (vrij T4) te hoog. Om dit af te remmen gaat het hormoon dat de schildklier stimuleert (TSH) omlaag. In het klinisch laboratorium wordt op verzoek van de arts de TSH-waarden in het bloed bepaald om vast te stellen of er sprake is van een te snel werkende schildklier. Daarnaast kan een schildklierscintigrafie gemaakt worden, om de vorm, werking en ligging van de schildklier te beoordelen.

Behandeling

Er zijn drie behandelmogelijkheden: medicatie, radioactief jodium en een operatie, waarbij schildklierweefsel wordt verwijderd.