Testosterontekort

Van vrouwen weten we allemaal wel dat ze te maken krijgen met hormonale veranderingen. Veel minder bekend is dat mannen dit ook meemaken. Het mannelijke hormoon testosteron speelt een belangrijke rol bij veel functies van het lichaam. Bij een veranderende productie van het hormoon kunnen klachten optreden.

Oorzaak testosterontekort

De zaadballen kunnen minder testosteron produceren dan noodzakelijk is. Dit kan verschillende oorzaken hebben. De aansturing van de testosteronproductie vindt plaats vanuit de hersenen. Wanneer hier een stoornis in optreedt en de stimulering van de testosteronproductie onvoldoende is, ontstaat een testosterontekort dat we ‘secundair hypogonadisme’ noemen. Een bekend voorbeeld hiervan zijn zaadballen die onvoldoende ingedaald zijn en zich nog in de liezen of buik bevinden.

Testosterontekort kan ook een natuurlijke oorzaak hebben. De hoeveelheid testosteron in het bloed daalt met het vorderen van de leeftijd, vanaf 40 jaar. Op de leeftijd van 75 jaar is de testosteronspiegel bij mannen gemiddeld 65% van de waarde bij jongvolwassen mannen. Bij sommige mannen is de daling van testosteron sterker en kan dit tot klachten leiden.

Complicaties testosterontekort

Hormoontekort bij mannen kan gevolgen hebben voor de gezondheid. De symptomen van een verminderd testosterongehalte zijn afhankelijk van wanneer een tekort zich voordoet. Als er onvoldoende testosteron in de foetus aanwezig is, kan de genitale ontwikkeling negatief worden beïnvloed, zoals slechte ontwikkeling van de penis en scrotum.

Wanneer hormoontekort optreedt voor of tijdens de puberteit, kan dit een gebrek aan seksuele ontwikkeling tot gevolg hebben. Verschijnselen kunnen een gebrek aan spiermassa, slechte groei van lichaamshaar of remming in de groei van de penis en testikels.

Bij volwassen mannen kan een laag testosterongehalte leiden tot klachten als minder zin om te vrijen, onvruchtbaarheid, erectiestoornissen, haaruitval, verminderde spiermassa en lusteloosheid.

Diabetes
Bij mannen met diabetes is de kans groter dat ze last hebben van testosterontekort. De helft van de mannen met diabetes heeft een te laag testosterongehalte. Testosteron helpt de lichaamsweefsels om meer bloedsuiker op te nemen in reactie op insuline. Mannen met een tekort moeten meer insuline produceren om de bloedsuikerspiegel op pijl te houden.

Obesitas
Obesitas en een laag testosterongehalte zijn nauw met elkaar verbonden. Mannen met een laag testosterongehalte hebben meer kans op overgewicht. Vetcellen maken vrouwelijke hormonen (oestrogenen) aan uit testosteron. Dit leidt tot een lagere waarden aangezien vrouwelijke hormonen een sterk remmende werking hebben op de productie van testosteron.

Metabool syndroom
Metabool syndroom is de combinatie van een verhoogd cholesterolgehalte, hoge bloeddruk, obesitas en een hoge bloedsuikerspiegel. De aandoening komt steeds meer voor en hangt nauw samen met een ongezonde leefstijl, met te veel en vet eten, overmatig alcoholgebruik en weinig lichaamsbeweging. Het metabool syndroom verhoogt het risico op hartaanvallen en beroertes aanzienlijk. Mannen met een laag testosterongehalte hebben meer kans om een metabool syndroom te ontwikkelen.

Leeftijd
Door de natuurlijk afname van het testosterongehalte bij het ouder worden, kunnen klachten ontstaan: stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, depressie, geheugenstoornissen, slaapproblemen, minder zin in seks, erectiestoornissen, verminderde spierkracht, afname van lichaamsbeharing, meer buikvet en zweetaanvallen. Andere symptomen kunnen zijn: botontkalking, suikerziekte, hart- en vaataandoeningen en een verhoogd cholesterolgehalte.

Onderzoek testosterontekort

Testosterontekort is gemakkelijk vast te stellen middels een bloedonderzoek. Uw huisarts kan bloed bij u afnemen, of dit gebeurt bij een prikpost. Als de huisarts het noodzakelijk vindt, wordt u doorverwezen naar een uroloog. De testosteronproductie bij de man is ’s morgens het hoogst. In de loop van de dag neemt de aanmaak van testosteron af. Indien uw arts een testosterontekort vermoedt dient bepaling van de testosteronwaarde bij voorkeur ’s morgens (tussen 08.00 uur en 10.00 uur) plaats te vinden. Een testosterontekort in de ochtend betekent dat dit zeker ook in de loop van de dag aanwezig zal zijn. Een testosteronwaarde van boven de 12 nmol/l wordt als normaal beschouwd, een waarde onder de 8 nmol/l betekent een tekort. Bij de tussenliggende waarden kan soms wel, soms niet sprake zijn van een tekort. Om een goede indruk over de testosteronproductie te krijgen controleert uw arts de testosteronwaarde meer dan één keer.

Behandeling testosterontekort

Als een testosterontekort te wijten is aan een ongezonde leefwijze, is het verstandig om eerst veranderingen aan te brengen in uw leefstijl. Daarnaast schrijft de uroloog mogelijk een middel voor, waarmee testosteron wordt toegediend. Dit kunnen injecties, pleisters of zalf zijn. Ieder middel heeft voor- en nadelen. Uw uroloog kiest in overleg met u het meest geschikte middel.

De mannenpoli

Speciaal voor mannen met urologische klachten is er binnen Máxima MC, locatie Eindhoven een mannenpoli. Hier houdt uroloog Eveline Broers, samen met gespecialiseerd verpleegkundigen, spreekuur. Erectieproblemen, hormonale problematiek (overgangsklachten), afwijkingen aan de penis, pijnklachten in het gebied van de geslachtsorganen en vruchtbaarheidsproblemen worden er onderzocht en behandeld. De mannenpoli werkt nauw samen met onze polikliniek seksuologie.

  • Wat zijn symptomen van testosterontekort bij mannen?

    Bij volwassen mannen kan een laag testosterongehalte leiden tot klachten als minder zin om te vrijen, onvruchtbaarheid, erectiestoornissen, haaruitval, verminderde spiermassa en lusteloosheid.

  • Wat is de oorzaak van testosterontekort?

    De zaadballen kunnen minder testosteron produceren dan noodzakelijk is. Dit kan verschillende oorzaken hebben. De aansturing van de testosteronproductie vindt plaats vanuit de hersenen. Wanneer hier een stoornis in optreedt en de stimulering van de testosteronproductie onvoldoende is, ontstaat een testosterontekort dat we ‘secundair hypogonadisme’ noemen. Een bekend voorbeeld hiervan zijn zaadballen die onvoldoende ingedaald zijn en zich nog in de liezen of buik bevinden.

    Testosterontekort kan ook een natuurlijke oorzaak hebben. De hoeveelheid testosteron in het bloed daalt met het vorderen van de leeftijd, vanaf 40 jaar. Op de leeftijd van 75 jaar is de testosteronspiegel bij mannen gemiddeld 65% van de waarde bij jongvolwassen mannen. Bij sommige mannen is de daling van testosteron sterker en kan dit tot klachten leiden.

  • Hoe wordt testosterontekort bij mannen behandeld?

    Als een testosterontekort te wijten is aan een ongezonde leefwijze, is het verstandig om eerst veranderingen aan te brengen in uw leefstijl. Daarnaast schrijft de uroloog mogelijk een middel voor, waarmee testosteron wordt toegediend. Dit kunnen injecties, pleisters of zalf zijn. Ieder middel heeft voor- en nadelen. Uw uroloog kiest in overleg met u het meest geschikte middel.