Dag van het luisteren: ‘Gebruik de kracht van de patiënt’
In haar werk houdt hematoloog Lidwine Tick niet alleen rekening met de beste zorg vanuit medisch oogpunt, maar staat zij ook stil bij persoonlijke behoeften van de patiënt. “Door vragen te stellen en de patiënt te leren kennen, kom je samen tot de beste behandeling. Voor mij is dát wat mijn vak zo mooi maakt.” Tijdens de internationale dag van het luisteren op 20 september vestigen we in Máxima MC de aandacht op deze patiëntgerichte aanpak.
“Onlangs sprak ik met een patiënte, die een niet agressieve, maar wel toenemende vorm van lymfeklierkanker heeft. Omdat de tumor drukte op een schouderzenuw – en daarmee veel pijn veroorzaakte – kwam ze op mijn spreekuur. Er zijn meerdere behandelmogelijkheden: pijnstillers, chemotherapie of bestraling. Op zo’n moment ga je met iemand in gesprek. Waar staat ze in haar leven? Wat is op dit moment belangrijk? Hoe hinderlijk is de pijn? Zij gaf aan dat ze iedere dag zo veel pijn heeft dat ze haar arm nauwelijks kon gebruiken. Daarnaast verwacht ze een kleinkind en heeft ze een verhuizing gepland. Bestralen bleek voor haar het beste advies.”
Natuurlijke interesse
“Mijn doel is om de ziekte van een patiënt zo goed mogelijk te bestrijden. Maar daarnaast vind ik het ook heel belangrijk om te kijken op welke manier de behandeling past bij de persoon tegenover mij. Het is zelfs de reden waarom ik hematoloog ben geworden. Tijdens de opleiding geneeskunde ontdekte ik dat luisteren naar de behoeftes van de patiënt mij erg ligt. Een rol die binnen de hematologie goed toepasbaar is. Bovendien voorkom je door goed te luisteren dat je voor een ander denkt, met verkeerde aannames tot gevolg.”
Regie
“Mijn werkwijze sluit aan bij het principe Value Based Health Care, wat een belangrijke rol heeft binnen het Máxima Oncologisch Centrum. Dit betekent dat patiënten nauw betrokken zijn bij het bepalen wat voor hen waarde heeft tijdens het behandelproces. Door hen de regie te geven en te betrekken bij het zorgproces help je de meest geschikte behandeling te kiezen. Daardoor wordt de zorg passend en de kwaliteit beter. Onlangs ging ik daarin nog een stapje verder. Ik vroeg een patiënt aan het eind van zijn afspraak: wanneer wilt u mij eigenlijk terugzien? Ik verwachtte dat hij behoefte had aan een driemaandelijkse controle. Het bleek echter dat hij in de weken voor de controle altijd erg gespannen is. De volgende controle werd dus op zijn verzoek een half jaar later ingepland. Daarmee ging ik akkoord, want zijn ziekte was tenslotte stabiel. Zo stapte ik even in zijn schoenen en luisterde ik naar zijn behoefte.”
Kracht
“Kanker heeft een enorme impact op iemands leven. Patiënten worden gedwongen om na te denken over wat écht belangrijk is in het leven. Het is bijzonder wat een kracht zij tijdens hun ziektetraject tonen. Je kunt die kracht als arts aan de zijkant laten liggen of je gebruikt het. Ik ben uiteraard voor het laatste.”
Over de dag van het luisteren
Tijdens de internationale dag van het luisteren (international day of listening) wordt er stilgestaan bij het belang van open en neutraal luisteren. Ook in MMC vragen we zorgverleners bewust stil te staan bij het belang van luisteren naar de patiënt. Uitgangspunt daarbij is: niet invullen voor een ander. Het geeft de ruimte om na te denken over andere perspectieven en draagt bij aan verbinding en vertrouwen tussen patiënt en professional.