Eierstokkanker

Eierstokkanker is een kwaadaardige aandoening van 1 of beide eierstokken. Een ander woord voor eierstokkanker is ovariumcarcinoom. Er is ontdekt dat een groot deel van de eierstokkankers eigenlijk ontstaat in en uit de eileiders. Wanneer de kankercellen losraken en in de buikholte terechtkomen, kunnen ze via het buikvocht uitzaaien naar de lymfklieren, buikholte, het middenrif en de longen. In Nederland krijgen ongeveer 1100 vrouwen per jaar eierstokkanker. De gemiddelde leeftijd waarop het voorkomt is zeventig jaar. Eierstokkanker kan ook erfelijk zijn. In dat geval komt de ziekte vaak op jongere leeftijd voor, onder de vijftig jaar.

Eierstokkanker kan zich verder verspreiden in de omliggende organen, door cellen die in de buikholte komen of door de lymfevaten. Wanneer de kanker zich alleen bevindt in de eierstokken spreken we van een laag stadium. Wanneer de ziekte zich heeft verspreid in de buikholte, spreken we van een hoog stadium.

Oorzaak eierstokkanker

De oorzaak van eierstokkanker is niet bekend. Wel is bekend dat eierstokkanker vaker voorkomt bij vrouwen die geen of weinig kinderen hebben gekregen. Eierstokkanker kan op alle leeftijden voorkomen, maar ontstaat meestal tussen de 55 en 80 jaar.

Er zijn aanwijzingen dat het risico op eierstokkanker vermindert door:
• een groot aantal zwangerschappen
• borstvoeding geven
• het gebruik van de anticonceptiepil
Kanker is niet besmettelijk. Ook eierstokkanker niet. Ook door geslachtsgemeenschap is geen besmetting mogelijk.

Erfelijkheid en eierstokkanker
Ongeveer 10% van de vrouwen met eierstokkanker heeft de ziekte gekregen door een erfelijke aanleg. Er zijn 2 vormen van eierstokkanker die door erfelijkheid kunnen ontstaan:
• een combinatie van erfelijke eierstokkanker met erfelijke borstkanker (BRCA)
• het Lynch-syndroom waarbij eierstokkanker kan samengaan met onder andere darmkanker

Iedere vrouw met eierstokkanker komt in aanmerking voor DNA onderzoek. Daarmee bekijkt de arts of u een erfelijke vorm heeft.

Heeft u vragen heeft over erfelijkheid en eierstokkanker? Bespreek die dan met uw huisarts of specialist.

Symptomen eierstokkanker

De eierstokken liggen min of meer vrij in de buikholte. Vrouwen hebben in het begin van de ziekte meestal weinig klachten, omdat de tumor geen andere organen verdrukt. Klachten ontstaan vaak pas nadat de tumor zich heeft uitgebreid. Daardoor wordt eierstokkanker helaas vrijwel nooit vroeg ontdekt.
Pas als de eierstok groter wordt of als er vocht in de buikholte ontstaat, kan het gevoel ontstaan dat de buik steeds dikker wordt, dat er iets in de buik zit of treden er maag- of darmklachten op.

Onderzoek eierstokkanker

Om na te gaan of er sprake is van eierstokkanker kunnen verschillende onderzoeken worden verricht:

  • Algemeen lichamelijk onderzoek. Aansluitend op het intakegesprek zal uw arts een lichamelijk onderzoek bij u uitvoeren. Dit is nodig om een algemene indruk van uw gezondheidstoestand te verkrijgen.
  • Gynaecologisch onderzoek. Om te kunnen vaststellen of het om kanker gaat, en om de grootte, de uitgebreidheid en de lokalisatie van de tumor te bepalen, is vrijwel altijd aanvullend diagnostisch onderzoek nodig.
  • Inwendige en/of uitwendige echoscopie
  • Bloedonderzoek
  • Aanvullend radiologisch onderzoek: CT– of MRI-scan
  • Ascitespunctie (afnemen van buikvocht)
  • Biopsie. Kijkbuisonderzoek en het afnemen van weefsel

Behandeling eierstokkanker

Om eierstokkanker te behandelen wordt u geopereerd. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk:

Stadiëringsoperatie
Vermoedt de arts dat u een vroeg stadium van eierstokkanker heeft? Dan doet hij een stadiëringsoperatie. Deze operatie is onderdeel van de behandeling. Bij deze operatie bepaalt de arts of en hoever de tumor is doorgegroeid in het weefsel eromheen.

Debulking
Blijkt uit het onderzoek dat de ziekte zich in de buikholte heeft uitgebreid en dat u eierstokkanker in een gevorderd stadium heeft? Dan verwijdert de arts zo veel mogelijk zichtbaar tumorweefsel. Dit heet een debulking. Voor deze operatie zal uw Máxima MC arts u doorverwijzen naar een gespecialiseerd oncologie centrum.

Chemotherapie
Voor af na de operatie kan het zijn dat een aanvullende behandeling met chemotherapie nodig is. Deze bestaat meestal uit zes kuren van twee verschillende medicijnen, met een tussenliggende tijd van drie weken. Of u eerst wordt geopereerd of chemotherapie krijgt, hangt af van je persoonlijke situatie.

 

Gevolgen behandeling eierstokkanker

Een operatie of chemotherapie is vaak zwaar voor het lichaam en kan een aantal mogelijke gevolgen of complicaties met zich meebrengen:

Vroege gevolgen

  • stoornissen in de wondgenezing;
  • het niet op gang komen van de darmen;
  • blaasontsteking;
  • wondinfectie;
  • nabloeding;
  • vermoeidheid en tijdelijke kaalheid na een chemotherapie;
  • verminderde weerstand en bloedarmoede;
  • bij verwijdering van de eierstokken kom je in de overgang met de daarbij horende klachten;

Late gevolgen

  • vermoeidheid kan lang na de behandeling aanblijven;

Preventief verwijderen eierstokken en eileiders

Wanneer u een verhoogd risico op eierstokkanker heeft of het risico op borstkanker wil verkleinen, is het mogelijk om uit voorzorg uw eierstokken en eileiders te laten verwijderen. Dit kan bijvoorbeeld wanneer het veel voorkomt in de familie. Het verwijderden van uw eierstokken en eileiders is geen gemakkelijke keuze. U moet hier goed over nadenken.

Verhoogd risico
Wanneer u preventief uw eierstokken en eileiders laat verwijderen, wordt de kans op eierstokkanker minimaal. Maar deze is niet helemaal uit te sluiten. Dit komt doordat het buikvlies aan de binnenkant van de buik van oorsprong hetzelfde type weefsel is als dat van de eierstokken.

Operatie
De ingreep wordt meestal via een kijkoperatie onder narcose verricht. De eierstokken en eileiders worden via de instrumenten die in de buik zitten losgemaakt en naar buiten gehaald door een klein sneetje. De operatie duurt een half tot anderhalf uur.

Na de operatie
Bijna altijd mag u op de dag van de operatie weer naar huis. Het herstel duurt ongeveer een tot twee weken. Na de operatie kunt u tijdelijk last hebben van duizeligheid, slapeloosheid, moeheid, concentratiestoornissen, bloedverlies en buik- of rugpijn. Daarnaast bent u door het weghalen van de eierstokken en eileiders definitief onvruchtbaar en raakt u vervroegd in de overgang. Dit komt omdat de productie van vrouwelijke hormonen stopt. Mogelijk krijgt u daarom ook te maken met diverse overgangsklachten.

Erfelijkheidspolikliniek

Binnen de gynaecologie kunt u bij erfelijke tumoren denken aan borstkanker, eierstokkanker of darmkanker met verhoogd risico op baarmoederkanker. Als enige opleidingscentrum in Nederland is er de toekenning voor een polikliniek erfelijke tumoren door de enkele vaste dagen aanwezigheid van de klinisch geneticus en genetisch consulente vanuit het Maastricht UMC+. De polikliniek erfelijke tumoren wordt in het merendeel verricht op het Borstcentrum op locatie Eindhoven.

Meer informatie

Kanker.nl

  • Wat is eierstokkanker?

    Eierstokkanker is een kwaadaardige aandoening van 1 of beide eierstokken. Een ander woord voor eierstokkanker is ovariumcarcinoom. Er is ontdekt dat een groot deel van de eierstokkankers eigenlijk ontstaat in en uit de eileiders. Wanneer de kankercellen losraken en in de buikholte terechtkomen, kunnen ze via het buikvocht uitzaaien naar de lymfklieren, buikholte, het middenrif en de longen.

  • Wat is de oorzaak van eierstokkanker?

    De oorzaak van eierstokkanker is niet bekend. Wel is bekend dat eierstokkanker vaker voorkomt bij vrouwen die geen of weinig kinderen hebben gekregen. Eierstokkanker kan op alle leeftijden voorkomen, maar ontstaat meestal tussen de 55 en 80 jaar.

    Er zijn aanwijzingen dat het risico op eierstokkanker vermindert door een groot aantal zwangerschappen, borstvoeding geven en het gebruik van de anticonceptiepil.

  • Wat zijn symptomen van eierstokkanker?

    De eierstokken liggen min of meer vrij in de buikholte. Vrouwen hebben in het begin van de ziekte meestal weinig klachten, omdat de tumor geen andere organen verdrukt. Klachten ontstaan vaak pas nadat de tumor zich heeft uitgebreid. Daardoor wordt eierstokkanker helaas vrijwel nooit vroeg ontdekt.
    Pas als de eierstok groter wordt of als er vocht in de buikholte ontstaat, kan het gevoel ontstaan dat de buik steeds dikker wordt, dat er iets in de buik zit of treden er maag- of darmklachten op.

  • Hoe wordt eierstokkanker behandeld?

    Om eierstokkanker te behandelen wordt u geopereerd. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk: Stadiëringsoperatie (bepaling doorgroeien tumor in weefsel eromheen), debulking (zoveel mogelijk verwijderen van zichtbaar tumorweefsel bij gevorderd stadium) en chemotherapie.