‘Ik stond versteld van mezelf hoe snel ik na de leveroperatie uit bed kon komen’
Lees de ervaring van Rina Horstman-Van Gameren.
Leverkanker komt niet vaak voor. Bij kwaadaardige tumoren in de lever, gaat het meestal om uitzaaiingen van een andere soort kanker. In vele gevallen is er sprake van uitzaaiingen van darmkanker in de lever, maar het kan ook gaan om uitzaaiingen van borstkanker of melanoom.
Máxima MC is voor Zuidoost-Nederland aangewezen als centrum voor behandeling van levertumoren. Hierdoor zien wij patiënten vanuit het MMC zelf of verwezen vanuit andere ziekenhuizen.
U bent doorverwezen naar Máxima MC (MMC) voor onderzoek, een behandeladvies (bijvoorbeeld een second opinion) of behandeling. Dit kan een spannende en stressvolle periode zijn. Dat is heel normaal. Wij doen ons best om deze onzekerheid zo kort mogelijk te laten duren. Wij leggen u hier uit wat u kunt verwachten.
Wilt u een patiënt verwijzen naar het centrum voor leverchirurgie? Kijk dan op onze verwijzerspagina.
De lever ligt rechtsboven in de buik, naast de maag. Het is een groot orgaan en weegt ongeveer anderhalve kilo. De lever speelt een belangrijke rol in het maken van gal. Gal helpt bij het verteren van vetten en bij het verwijderen van afvalstoffen uit het bloed. Ook maakt de lever belangrijke eiwitten aan.
Er zijn verschillende soorten kanker die in de lever zelf kunnen ontstaan. De meest voorkomende vorm is hepatocellulair carcinoom (HCC). Daarnaast komen in de lever vaak uitzaaiingen voor van kanker uit andere organen. Dit gebeurt omdat er veel bloedvaten door de lever lopen. Via het bloed kunnen kwaadaardige cellen in de lever terechtkomen. In dat geval noemen we het geen leverkanker, maar uitzaaiingen (metastasen) van een andere kanker.
Galblaaskanker is een zeldzame vorm van kanker. Als er geen uitzaaiingen zijn, kan een chirurg de galblaas verwijderen, samen met een stukje van de lever en de omliggende lymfeklieren. Het Máxima MC is topklinisch expertise centrum voor de behandeling van lever- en galblaastumoren.
Mensen met kanker in de lever, hebben in (het begin) vaak weinig klachten. De oorzaak van de tumor, de plaats, de grootte en het aantal tumoren in de lever is bepalend voor het ontstaan van klachten. Soms wordt het per toeval ontdekt of bij controles voor een eerdere kankerdiagnose. Bij uitgebreide ziekte of doorgroei van een andere soort kanker, ontstaan er meer algemene verschijnselen als misselijkheid en braken, verminderde eetlust, onverklaarbaar gewichtsverlies, algehele zwakte en vermoeidheid, jeuk en geelzucht (het geelzien van de huis en het oogwit) vochtophoping in de buik (ascites) of een opgezette lever en (vage) pijn in de bovenbuik.
Na een reeks van onderzoeken (zoals bloedonderzoek, CT-scan, MRI-scan, endo-echografie, PET-CT, een punctie of een endoscopie) wordt de diagnose gesteld. Een team van artsen en verpleegkundig specialisten, gespecialiseerd op dit gebied, bespreekt uw situatie en stelt zorgvuldig een behandelvoorstel voor u op. Dit noemen wij het Multidisciplinair overleg (MDO). Het behandelvoorstel wordt uitgebreid met u besproken tijdens een vervolgafspraak. De behandelopties zijn afhankelijk van de grootte, plaats en behandeling van de primaire tumor. Samen met de arts bepaalt u wat de optimale behandeling voor u is. Dit gebeurd op basis van gezamenlijke besluitvorming waarbij uw wensen en voorkeuren worden meegenomen.
De kanker in de lever wordt tijdens een operatie door de chirurg weggehaald. Een operatie is een veel voorkomende behandeling. De bedoeling van de operatie is om de tumor in de lever volledig en radicaal te verwijderen. Dat wil zeggen dat de tumor met een randje gezond leverweefsel moet worden verwijderd. Het verwijderde stuk wordt opgestuurd voor microscopisch onderzoek. U krijgt de uitslag hiervan tijdens de nacontrole bij de chirurg.
De lever heeft het bijzondere vermogen om weer ‘aan te groeien’. Dit duurt ongeveer een maand. Na de operatie moet wel voldoende goed functionerend leverweefsel overblijven. Bij grote operaties waarbij meer dan de helft van de lever moet worden verwijderd, is soms een extra behandeling nodig om de lever voor de operatie al te laten groeien. Deze voorbehandeling heet een Vena Portae Embolisatie en wordt gedaan door een interventieradioloog.
Wanneer u in aanmerking komt voor een operatie, vindt deze gemiddeld binnen 4 weken na uw afspraak bij de chirurg plaats. Voordat de operatie plaatsvindt krijgt u aanvullende uitleg van de verpleegkundig specialist. Daarna volgt een gezondheidscontrole door de anesthesist (deze verzorgt de narcose). Ook kan het zijn dat er nog andere artsen worden betrokken om u zo goed mogelijk op de operatie voor te bereiden. Een goede conditie is belangrijk voor de operatie, zowel in uithoudingsvermogen als kracht en ook voeding. Het kan zijn dat u het advies krijgt om te stoppen met roken en drinken van alcohol. Ook kan u worden geadviseerd een sportprogramma te volgen zodat u fitter wordt voor de operatie (prehabilitatie).
Meer informatie over de operatie vind u in deze folder over leverchirurgie.
Soms lukt het niet om de tumoren tijdens een operatie te verwijderen. Bijvoorbeeld omdat ze op een lastige plek zitten of omdat anders te veel leverweefsel zou moeten worden opgeofferd. Om deze tumoren toch te vernietigen, maken we gebruik van warmte-ablatie. Dit is een techniek waarbij een speciale naald in de tumor wordt geplaatst. Met deze naald verwarmen we de tumor en het leverweefsel 1 cm rondom de tumor tot meer dan 70°C. Het verhitte lever- en tumorweefsel gaat hierbij dood. Een ablatie wordt uitgevoerd door een interventieradioloog. Voordat deze behandeling kan plaatsvinden krijgt u een gesprek met de interventieradioloog. Ook zal hij een echo maken om de kanker in de lever goed in beeld te brengen en te bepalen op welke manier u het best behandeld kan worden. Meer informatie vind u in deze folder over ablatie.
Op de operatiekamer worden plekken in de lever behandeld met ablatie en door ze operatief te verwijderen.
Bestralen kan in sommige gevallen een goede behandeling zijn van een tumor in de lever. In het MMC worden geen bestralingsbehandelingen uitgevoerd. Als u in aanmerking komt voor een bestralingbehandeling wordt uw verwezen naar het Catharina Ziekenhuis Eindhoven of de Maastro kliniek in Maastricht. Uw arts of verpleegkundig specialist kan u meer informatie geven over de behandeling en verwijsprocedure.
Soms is de kanker in de lever te groot of zijn er te veel plekken. Dan is het beter om eerst chemotherapie te geven. Als er een goede reactie is op de kanker kan later alsnog geopereerd worden of een ablatie behandeling plaatsvinden. De chirurg kan u precies uitleggen waarom er voor deze tussenstap in de behandeling wordt gekozen. Deze chemotherapie kan zowel in het MMC als bij verwijzing in het eigen ziekenhuis plaatsvinden.
Direct behandelen is niet altijd nodig, afwachten hoe de ziekte zich ontwikkeld kan een soms hele goede keuze zijn. De arts zal u uitleggen waarom dit is.
U wordt (terug) verwezen naar de oncoloog voor het bespreken van andere behandelmogelijkheden vaak met medicijnen tegen kanker.
Na de behandeling (operatie/ablatie) blijft u intensief onder controle, de eerste periode met een MRI scan van de lever en bloedafname elke 3 maanden of uw arts/verpleegkundig specialist bespreekt met u een controle schema op maat. Bent u verwezen vanuit een ander ziekenhuis dan blijft u minimaal een half jaar onder controle in MMC. Als de uitslagen goed zijn, kan de nacontrole daarna in uw eigen ziekenhuis plaatsvinden.
In Máxima MC vindt ook behandeling plaats van patiënten die naast uitzaaiingen in de lever, ook uitzaaiingen in de longen, bijnieren of elders in het lichaam hebben. De procedure is in dat geval ongeveer gelijk. Soms worden de tumoren in aparte operaties verwijderd, maar steeds vaker kan in één operatie zowel de long- als de levertumor weggehaald worden. Dit dankzij het feit dat er in Máxima MC chirurgen zijn voor beide specialisaties.
Soms vinden wij het raadzaam om eerst voor u een second opinion aan te vragen. Dit geldt bijvoorbeeld voor bijzondere tumoren of een tumor in de buurt van de grote bloedvaten en galwegen. Wij hebben diverse samenwerkingsverbanden met andere ziekenhuizen, waaronder Maastricht UMC+.
De behandeling van een levertumor is sterk in ontwikkeling. Máxima MC is actief bezig met wetenschappelijk onderzoek om de behandelingen verder te kunnen verbeteren. Deelname aan onderzoek is uiteraard vrijwillig en er wordt altijd om uw toestemming gevraagd. U krijgt in dat geval altijd extra informatie en bedenktijd.
Leverchirurgie is een specifieke vorm van chirurgie, die niet in elk ziekenhuis wordt uitgevoerd. Dit heeft te maken met de bijzondere ligging en anatomische structuren van dit orgaan. In de regio Oost-Brabant en Noord-Limburg is Máxima MC het aangewezen ziekenhuis voor deze operaties.
In deze regio is met omliggende ziekenhuizen afgesproken dat patiënten met een leverafwijking geopereerd worden in Máxima MC. Het kan zijn dat u naar ons doorverwezen wordt vanuit een ander ziekenhuis. We nemen de behandeling dan tijdelijk over. Na een eventuele operatie kunt u weer worden terugverwezen naar uw eigen ziekenhuis. In Máxima MC is de kennis en ervaring aanwezig om deze – redelijk zeldzame – leveraandoeningen optimaal te kunnen behandelen. Het team bestaat uit chirurgen, oncologen, MDL-artsen, verpleegkundigen specialisten en (interventie)radiologen. Onze leverchirurgen, dr. Slooter, dr. Leclercq en dr. van der Ploeg zijn lid van de Nederlandse Werkgroep voor Leverchirurgie en hebben zich gespecialiseerd in dit aandachtsgebied.
Leverkanker komt niet vaak voor. Bij kwaadaardige tumoren in de lever, gaat het meestal om uitzaaiingen van een andere soort kanker. In vele gevallen is er sprake van uitzaaiingen van darmkanker in de lever, maar het kan ook gaan om uitzaaiingen van borstkanker of melanoom.
Leverkanker komt niet vaak voor. Bij kwaadaardige tumoren in de lever, gaat het meestal om uitzaaiingen van een andere soort kanker. In vele gevallen is er sprake van uitzaaiingen van darmkanker in de lever, maar het kan ook gaan om uitzaaiingen van borstkanker of melanoom.
Bij doorgroei van een andere soort kanker, ontstaan er meer algemene verschijnselen als verminderde eetlust, gewichtsverlies, geelzucht (gele verkleuring van de huid) en opzwelling van de buik door een ophoping van vocht en/of tumorweefsel.
Vaak is een operatie onderdeel van de behandeling. Soms zijn er nog andere behandelopties mogelijk: