Kanker kan op meerdere plekken in de darm ontstaan. Ongeveer 75% ontstaat in de laatste delen van de dikke darm, waarvan weer een derde in het allerlaatste deel; dan betreft het endeldarmkanker. Dunnedarmkanker komt vrijwel nooit voor.
Darmkanker ontstaat uit poliepen. Vooral bij mensen boven de 50 jaar komen poliepen in de dikke darm vaak voor. De meeste poliepen in de darm zijn goedaardig en blijven dat ook. Slechts een klein aantal verandert in een kwaadaardig gezwel of tumor. Het is onbekend waarom sommige poliepen uitgroeien tot een tumor en andere niet. Bij ongeveer 5% van de mensen met darmkanker speelt een erfelijke aanleg een belangrijke rol in het ontstaan van de ziekte.
De kans op darmkanker neemt toe naarmate iemand ouder wordt. Daarnaast spelen meerdere factoren een rol bij het ontstaan van darmkanker. Een gezonde leefstijl en gezonde voeding kunnen het risico op darmkanker verkleinen. Mensen met een chronische darmontsteking hebben een licht verhoogde kans om darmkanker te krijgen. Ook na een eerdere darmkanker is er een groter risico om de ziekte opnieuw te krijgen. Tenslotte is er in een klein deel van de gevallen sprake van een erfelijke vorm van darmkanker.
Klachten zijn afhankelijk van de plaats van de tumor in de darm. De meest voorkomende klachten zijn: bloed of slijm bij de ontlasting, een veranderde stoelgang, buikpijn en gewichtsverlies. Deze klachten hebben echter lang niet altijd met darmkanker te maken. Ze kunnen ook een andere oorzaak hebben. Hoe eerder de darmkanker wordt ontdekt, hoe beter de behandelmogelijkheden zijn. Blijf dus niet met klachten doorlopen. Om deze reden bestaat ook het bevolkingsonderzoek darmkanker, dat vroege opsporing als doel heeft.
De tumor in de darm kan steeds groter worden en door de verschillende lagen van de darmwand heen groeien. Ook kunnen er cellen losraken van de tumor. Via de bloedbaan of het lymfestelsel verspreiden deze cellen zich verder door het lichaam. Daar kunnen ze weer uitgroeien tot nieuwe tumoren of uitzaaiingen. Cellen van een dikke darm tumor kunnen zich ook via het bloed verspreiden. Zo kunnen elders in het lichaam uitzaaiingen ontstaan, bijvoorbeeld in de lever, de longen of de botten. Daarnaast kunnen losgeraakte cellen van een dikkedarmtumor in de buikholte terechtkomen. Ze nestelen zich dan als het ware in het buikvlies. Er ontstaat dan vocht in de buik, waardoor deze gaat opzetten en pijnlijk kan worden.
Om de diagnose darmkanker te stellen wordt er bijna altijd een kijkonderzoek van de dikke darm gedaan. Als er darmkanker gevonden is, kunnen er verschillende vervolgonderzoeken plaatsvinden, zoals een CT-scan, echografie of longfoto. Deze geven meer inzicht in de uitgebreidheid en het stadium van de ziekte.
Een operatie zorgt ervoor dat de conditie van een patiënt drastisch keldert. Hoe krijgen we patiënten na een operatie weer sneller op de been? Prehabilitatie is een grootschalige multidisciplinaire aanpak om de patiënt al vóór de operatie fitter te maken. Het lijkt zo logisch. Toch gebeurde het niet. Optimale voorbereiding voor een operatie. Prehabilitatie brengt hier verandering in. Al voor de operatie krijgt de patiënt intensieve training, gecombineerd met optimale voeding, mentale ondersteuning en indien van toepassing stoppen met roken. Een programma waarbij zorgprofessionals vanuit tien verschillende disciplines intensief samenwerken: chirurgen, diëtisten, fysiotherapeuten, sportartsen, anesthesiologen, psychologen, MDL-artsen, casemanagers, verpleegkundigen en onderzoekers. Een integrale aanpak: dat is moderne gezondheidszorg. Het lijkt heel vanzelfsprekend, maar juist de integrale opzet van Máxima MC is tot op heden uniek. In de korte tijdspanne van maximaal vijf weken tussen de diagnose darmkanker en de operatie is het mogelijk de conditie en voedingstoestand van patiënten te verbeteren. In plaats van zenuwachtig thuis te wachten, kun je deze tijd heel nuttig gebruiken om te trainen. Sneller opereren heeft geen extra voordelen op bijvoorbeeld de genezingskans. Een goede voorbereiding door verbetering van conditie heeft naar verwachting wél effect op het herstel na de operatie. Met een goede conditie ben je veel beter in staat om de operatie goed te doorstaan, is de kans op complicaties en bijwerkingen van de behandeling kleiner en gaat het herstel vlotter.
Er zijn verschillende soorten behandelingen mogelijk bij darmkanker. Welke behandeling het beste is, is afhankelijk van verschillende factoren. Het stadium van de kanker is bijvoorbeeld erg belangrijk. Daarnaast spelen ook persoonlijke factoren een rol. Hoe goed is de lichamelijke conditie? Vrijwel altijd is de eerste stap in de behandeling een operatie, waarbij de chirurg de tumor en het omliggende weefsel verwijdert. Afhankelijk van het stadium van de darmkanker vindt daarna verdere behandeling plaats. De meest toegepaste behandelingen bij darmkanker zijn een operatie en chemotherapie, eventueel in combinatie met doelgerichte therapie.
Is er sprake van een tumor in de endeldarm dan is de behandeling anders dan bij een tumor elders in de dikke darm. De behandeling van endeldarmkanker bestaat over het algemeen uit een kijkoperatie. Het doel van de operatie is het verwijderen van de tumor en eventueel aanwezige uitzaaiingen in de lymfeklieren. Meestal worden tijdens deze operatie zowel het overgrote deel van de endeldarm, als de nabij gelegen lymfeklieren in het omringend vetweefsel verwijderd.In Máxima MC wordt deze operatie tegenwoordig vaak via de anus uitgevoerd, waardoor de endeldarm gespaard wordt en een stoma veelal voorkomen kan worden. Dit noemen we een TaTME-operatie. Soms vindt voorafgaand aan de operatie bestraling plaats, eventueel aangevuld met chemotherapie.
Binnen de erfelijke tumoren kunt u denken aan borstkanker en eierstokkanker. Als enige opleidingscentrum in Nederland is er de toekenning voor een polikliniek erfelijke tumoren door de enkele vaste dagen aanwezigheid van de klinisch geneticus en genetisch consulente vanuit het Maastricht UMC+. De polikliniek erfelijke tumoren wordt in het merendeel verricht op het Borstcentrum op locatie Eindhoven.
Theo Claessens: ‘Ik ben intensief voorbereid op mijn darmoperatie’
Jos Hofs: ‘Na 55 jaar roken stopte ik binnen één dag’
Cees van Tiggelen: ‘Inspraak maakt kloof tussen arts en patiënt kleiner’
Darmkanker ontstaat uit poliepen. Vooral bij mensen boven de 50 jaar komen poliepen in de dikke darm vaak voor. De meeste poliepen in de darm zijn goedaardig en blijven dat ook. Slechts een klein aantal verandert in een kwaadaardig gezwel of tumor. Het is onbekend waarom sommige poliepen uitgroeien tot een tumor en andere niet. Bij ongeveer 5% van de mensen met darmkanker speelt een erfelijke aanleg een belangrijke rol in het ontstaan van de ziekte.
Klachten zijn afhankelijk van de plaats van de tumor in de darm. De meest voorkomende klachten zijn: bloed of slijm bij de ontlasting, een veranderde stoelgang, buikpijn en gewichtsverlies. Deze klachten hebben echter lang niet altijd met darmkanker te maken. Ze kunnen ook een andere oorzaak hebben. Hoe eerder de darmkanker wordt ontdekt, hoe beter de behandelmogelijkheden zijn. Blijf dus niet met klachten doorlopen. Om deze reden bestaat ook het bevolkingsonderzoek darmkanker, dat vroege opsporing als doel heeft.
Om de diagnose darmkanker te stellen wordt er bijna altijd een kijkonderzoek van de dikke darm gedaan. Als er darmkanker gevonden is, kunnen er verschillende vervolgonderzoeken plaatsvinden, zoals een CT-scan, echografie of longfoto. Deze geven meer inzicht in de uitgebreidheid en het stadium van de ziekte.
Er zijn verschillende soorten behandelingen mogelijk bij darmkanker. Welke behandeling het beste is, is afhankelijk van verschillende factoren. Het stadium van de kanker is bijvoorbeeld erg belangrijk. Daarnaast spelen ook persoonlijke factoren een rol. Hoe goed is de lichamelijke conditie? Vrijwel altijd is de eerste stap in de behandeling een operatie, waarbij de chirurg de tumor en het omliggende weefsel verwijdert. Afhankelijk van het stadium van de darmkanker vindt daarna verdere behandeling plaats. De meest toegepaste behandelingen bij darmkanker zijn een operatie en chemotherapie, eventueel in combinatie met doelgerichte therapie.
